Mythische zijderoutestad na 200 jaar speurwerk gevonden
Tweehonderd jaar lang waren archeologen en historici op zoek naar de verloren middeleeuwse stad Magas in het Russische Kaukasusgebergte. De stad was groter dan het toenmalige Gent, Londen of Venetië en vormde een belangrijke schakel op de zijderoute, de legendarische verbindingsweg tussen Azië en Europa. Dr. John Latham Sprinkle, onderzoeker aan de vakgroep Geschiedenis van de Universiteit Gent, wist de verloren stad eindelijk op de kaart te zetten.
De stad Magas was, van de 9e tot de 12e eeuw, de hoofdstad van het koninkrijk Alania, gelegen in de noordelijke Kaukasus in het huidige Rusland. Alania had de controle over een strategisch deel van de zijderoute, die handel tussen Oost-Azië en het Middellandse Zeegebied mogelijk maakte lang voordat Europa een wereldmacht was. John Latham Sprinkle vergeleek beschrijvingen van Magas in eeuwenoude bronnen met archeologische vondsten en kon zo de locatie van de verloren stad bepalen. Die bleek overeen te komen met de site van Il’ichevsk, in de buurt van de moderne stad Otradnaia, gelegen in de Krasnodar Krai-regio van Rusland, ten oosten van de Zwarte Zee. Daar lag ooit een vesting met 15 km omwallingen en met een oppervlakte van maar liefst 600 hectare. Daarmee was Magas groter dan eender welke West-Europese stad in die tijd.
De noordelijke Kaukasus is bij ons vrij onbekend en onbemind, maar in de middeleeuwen was het een ware economische hotspot waar volkeren uit alle windstreken elkaar vonden. Alania was het machtigste koninkrijk van de streek en de reputatie van haar hoofdstad was wijd en zijd bekend, zegt John Latham Sprinkle.
“De omvang, het belang en de onneembaarheid van Magas wordt beschreven door middeleeuwse geografen en geschiedschrijvers, zelfs tot in China. Wat op veel ontzag kon rekenen was de weerstand die de stad bood tegen vijandige invallen. In de winter van 1239-1240 werd ze belaagd door de schrikwekkende Mongolen. Er kwamen twee Mongoolse legers aan te pas en het duurde drie maanden voordat Magas zwichtte.” (John Latham Sprinkle)
Ten tijde van de Sovjetunie nam een plaatselijke schoolleerkracht het initiatief om archeologisch materiaal te verzamelen. Door de bevindingen van deze man te toetsen aan oude geschriften over de historische nederlaag tegen de Mongolen slaagde John Latham Sprinkle erin om eindelijk te bepalen waar de mythische stad Magas precies lag.
Met bergtoppen hoger dan die van de Alpen is de noordelijke Kaukasus een vrij ontoegankelijk gebied. Ook bijzonder is de veelheid aan talen die er tot op vandaag voorkomen: op een oppervlakte niet groter dan de helft van Frankrijk worden honderden verschillende talen gesproken. Latham Sprinkles ontdekking toont aan dat de inwoners van deze onherbergzame streek er toch in zijn geslaagd om – zonder schrift, zonder geld en zonder formeel bestuur – samen te werken en een machtig rijk op te bouwen.
Het persbericht van de UGent werd opgepikt door o.m. VRT NWS dat er uitgebreid over berichtte.
